Anderhalve week na zijn overlijden is Nelson Mandela zondag bijgezet in een familiegraf in Qunu, een dorp in het oosten van Zuid-Afrika. Mandela beleefde daar zijn gelukkigste jaren.

Zijn weduwe Graça Machel, de Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma en enkele honderden andere genodigden begeleidden hem naar zijn laatste rustplaats. Kort daarvoor hadden ongeveer 4500 gasten tijdens een herdenkingsdienst in een tent afscheid genomen van de eerste zwarte president van Zuid-Afrika.

Na een kort gebed werd de kist met het lichaam van Mandela aan het begin van de middag ter aarde besteld. De voormalige president en winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede was op 5 december op 95-jarige leeftijd overleden.

“Jij hebt waarlijk een lange mars naar de vrijheid gehouden”, zei bisschop Ziphozihle Siwa van de Methodistische Kerk. “Nu heb je de ultieme vrijheid gevonden. In de boezem van je schepper. De almachtige God.”

Tijdens de herdenkingsdienst eerder zondag had de kist met het lichaam van Mandela een plekje bij het katheder gekregen. Naast familieleden van Mandela en Zuid-Afrikaanse leiders waren buitenlandse gasten als de Britse prins Charles, burgerrechtenactivist Jesse Jackson en de Amerikaanse televisiester Oprah Winfrey naar de dienst gekomen.

President Zuma zei dat Zuid-Afrika verder moet bouwen op de erfenis die Mandela heeft achtergelaten. "We willen je bedanken, omdat je alles bent geweest wat we wilden en nodig hadden in een moeilijke tijd.''

Ahmed Kathrada, die jarenlang met Mandela gevangen heeft gezeten op Robbeneiland, vertelde dat de afgelopen maanden heel moeilijk zijn geweest. Hij vertelde hoe hij de hand van zijn vriend had vastgehouden, toen hij Mandela voor de laatste keer in het ziekenhuis bezocht. "Vaarwel mijn geliefde broer, mijn mentor, mijn leider", zei Kathrada.

Aan het eind van de dienst zei kopstuk Cyril Ramaphosa van het Afrikaans Nationaal Congres, die ceremonieleider was bij de herdenkingsdienst, dat bij de plechtigheid veel fouten zijn gemaakt. Hij doelde onder meer op het uitlopen van het programma.

Ook een herdenkingsbijeenkomst in Soweto dinsdag met wereldleiders verliep verre van vlekkeloos. Er was veel kritiek op een doventolk die maar wat met zijn handen stond te wapperen. Dove mensen begrepen niets van zijn gebaren. Tijdens de dienst in Qunu was er geen doventolk.

De NOS begon zondag pas om 8.30 uur met een live-uitzending. De dienst in de tent was toen al anderhalf uur aan de gang. De NOS liet weten dat televisiebeelden uit Zuid-Afrika veel eerder werden aangeboden dan aanvankelijk was gemeld.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl